بررسی تأثیر منابع طبیعی و سرمایه انسانی بر ردپای اکولوژیکی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و علوم انسانی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی، چابهار، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار ایران.

چکیده

در سال‌های اخیر مقابله با تخریب محیط زیست به عنوان یک دغدغه برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در سراسر جهان مطرح شده است. سرمایه انسانی، رشد اقتصادی و منابع طبیعی هر کدام از عوامل مؤثر در توسعه پایدار هستند و همبستگی نزدیکی با ردپای اکولوژیکی دارند. ردپای اکولوژیکی فشار انسان بر محیط‌زیست را نشان می‌دهد و ظرفیت احیاکنندگی زیست‌کره را با مصرف انسان مقایسه می‌کند. در نتیجه، به منظور حفظ ردپای اکولوژیکی و توسعه پایدار در ایران، لازم است که سرمایه انسانی و رشد اقتصادی موثر و موازی با توسعه منابع طبیعی باشد. در این مقاله با به کارگیری ردپای اکولوژیکی به عنوان  شاخص تخریب محیط زیست، اثر رشد اقتصادی، سرمایه انسانی، منابع طبیعی بر ردپای اکولوژیکی برای دوره 2021-1988 ایران با استفاده از روش ARDL مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان داده است که یک رابطه منفی میان رشد اقتصادی و متغیر سرمایه انسانی بر ردپای اکولوژیکی در کوتاه‌مدت وجود دارد و  در بلندمدت سرمایه انسانی مثبت شده است و یک رابطه مثبت میان منابع طبیعی و ردپای اکولوژیکی در کوتاه‌مدت و بلندمدت وجود دارد. نتیجه‌گیری‌ها نشان می‌دهد سرمایه انسانی، رشد اقتصادی و منابع طبیعی دارای تاثیر مستقیم بر ردپای اکولوژیکی در ایران هستند. با افزایش سرمایه انسانی، قابلیت‌های تولیدی و اقتصادی کشور بهبود می‌یابد و در صورت رعایت ردپای اکولوژیکی، حفظ منابع طبیعی جامعه نیز ممکن است. اما در صورتی که تنها به رشد اقتصادی فکر شود و بدون توجه به ردپای اکولوژیکی، فعالیت اقتصادی انجام شود، می‌تواند منجر به خطراتی برای محیط زیست و منابع طبیعی شود. لذا با توجه به اینکه سرمایه انسانی، رشد اقتصادی و منابع طبیعی با ردپای اکولوژیکی در ایران به یکدیگر وابسته هستند، بهتر است که هماهنگی و همکاری بین دولت، صنعت و جامعه در راستای تعادل بخشیدن بین توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست، تقویت شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Natural Resources and Human Capital on Iran's Ecological Footprint

نویسندگان [English]

  • Fateme Abdollahi 1
  • Simin Ghaderi 2
1 . Master's student of Faculty of Management and Human Sciences, Chabahar University of Maritime and Marine Sciences, Chabahar, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Management and Human Sciences, Chabahar University of Maritime and Marine Sciences, Chabahar, Iran.
چکیده [English]

In recent years, dealing with environmental degradation has been raised as a concern for developed and developing countries around the world. Human capital, economic growth and natural resources are all effective factors in sustainable development and are closely related to the ecological footprint. The ecological footprint shows the human pressure on the environment and it compares the biosphere regeneration capacity with human consumption. As a result, in order to maintain the ecological footprint and sustainable development in Iran, it is necessary for human capital and economic growth to be effective and parallel to the development of natural resources. In this article, using the ecological footprint as an indicator of environmental degradation, the effect of economic growth, human capital, and natural resources on the ecological footprint for the period of 1988-2021 in Iran has been investigated using the ARDL method. The results of the study have shown that there is a negative relationship between economic growth and the variable of human capital on ecological footprint in the short term, and in the long term, human capital has become positive, and there is a positive relationship between natural resources and ecological footprint in the short term and long term. The conclusions show that human capital, economic growth and natural resources have a direct impact on the ecological footprint in Iran. With the increase of human capital, the production and economic capabilities of the country are improved, and if the ecological footprint is observed, it is also possible to preserve the natural resources of the society. But if only economic growth is thought of and economic activity is carried out without considering the ecological footprint, it can lead to risks to the environment and natural resources. Therefore, considering that human capital, economic growth and natural resources are interdependent with the ecological footprint in Iran, it is better to strengthen the coordination and cooperation between the government, industry and society in order to balance economic development and environmental protection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic growth
  • natural resources
  • human capital
  • ecological footprint

مراجع

منابع
- اصفهانی، اعظم؛  قبادی، سارا و آذربایجانی، کریم. (1401). مصرف انرژی و ردپای اکولوژیکی در منتخبی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، (4) 22، 203-232.
- حاجی‌آقاجانی، اعظم؛ هژبر کیانی، کامبیز؛ امامی میبدی، علی و پیکارجو،کامبیز. ( 1399). بررسی تأثیر سرمایه انسانی بر رابطه آلودگی محیط‌زیست و رشد اقتصادی در کشورهای حوزه منا. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، (5)22، 183-195.
- جواهری، بختیار؛ قادری، سامان؛ قماشی، نیکو و امانی، رامین. (۱۴۰۱). تاثیر پیچیدگی اقتصادی و ردپای اکولوژیکی بر رشد اقتصادی کشورهای اوپک، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 31،1613.
- شریفی رنانی، حسین؛ صفایی شکیب، مریم؛ عمادزاده، مصطفی. (1388) بررسی اثر گردشگری بر رشد اقتصادی ایران، اقتصاد مالی، (6)3، 1-17.
- طرازکار، محمدحسن؛ قربانیان، عفت و بخشوده، محمد. (۱۳۹۶). اثر رشد اقتصادی بر پایداری محیط‌زیست در ایران کاربرد شاخص ردپای بوم‌شناختی، اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی، (۳)2، 51-70. 
- کشاورزی، علی؛ فرج زاده، زکری و طراز کار، محمدحسن. (1400). شاخص‌هایی برای سرمایه طبیعی:روند تغییرات و پیش‌بینی، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، (1) 13،  235-260.
- کشاورز، علی‌رضا و فرج زاده، زکریا. (1400). نقش سرمایه طبیعی در رشد اقتصادی ایران، پژوهش‌های اقتصادی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی دوره، (26) 86. ۱۲۶-164.
  Refrence:
- Acar, S., & Aşıcı, A. A. (2017). Nature and economic growth in Turkey: what does ecological footprint imply?. Middle East Development Journal, 9(1), 101-115.
- Ahmed, Z., Zafar, M. W., & Ali, S. (2020). Linking urbanization, human capital, and the ecological footprint in G7 countries: an empirical analysis. Sustainable Cities and Society, 55, 102064.
- Ahmed, Z., & Wang, Z. (2019). Investigating the impact of human capital on the ecological footprint in India: an empirical analysis. Environmental Science and Pollution Research, 26, 26782-26796.
- Aslan, A., Destek, M. A., & Okumus, I. (2018). Bootstrap rolling window estimation approach to analysis of the Environment Kuznets Curve hypothesis: evidence from the USA. Environmental Science and Pollution Research, 25, 2402-2408.
- Aslanidis, N., & Iranzo, S. (2009). Environment and development: is there a Kuznets curve for CO2 emissions?. Applied Economics, 41(6), 803-810.
- Bareimani, F., & Asgarei, S. (2010). Determining the intensity of environmental instability in rural settlements of Sistan by multi criteria evaluation model. Geography and development, 8(19), 127-144.
- Destek, M. A., & Sarkodie, S. A. (2019). Investigation of environmental Kuznets curve for ecological footprint: the role of energy and financial development. Science of the total environment, 650, 2483-2489.
- Charfeddine, L., & Mrabet, Z. (2017). The impact of economic development and social-political factors on ecological footprint: A panel data analysis for 15 MENA countries. Renewable and sustainable energy reviews, 76, 138-154.
- Doytch, N. (2020). The impact of foreign direct investment on the ecological footprints of nations. Environmental and Sustainability Indicators, 8, 100085.
- Elliott, J.A., (2006). An Introduction to Sustainable Development. Routledge, London. Fereidouni, H.G., 2013. Foreign direct investments in real estate sector and CO2 emission. Manag. Environ. Quality Int. J. 24 (4), 463–476.
- Frankel, J. A., & Romer, D. (2017). Does trade cause growth?. In Global Trade (pp. 255-276). Routledge.
- Global footprint network (2017(.https://www. Footprint network. Org/ our work countris.
- Hong, L., Dong, Z. P., Chunyu, H., & Gang, W. (2007). Evaluating the effects of embodied energy in international trade on ecological footprint in China. Ecological Economics, 62(1), 136-148.
- Khan, M. I., Teng, J. Z., & Khan, M. K. (2020). The impact of macroeconomic and financial development on carbon dioxide emissions in Pakistan: evidence with a novel dynamic simulated ARDL approach. Environmental Science and Pollution Research, 27, 39560-39571.
- Molaei, M.& Besharat, A., (2016). The study of the relationship between GDP and ecological footprint as an indicator of environmental degradation, Economic, 4 (50): 10-17.
- Mancini, M. S., Galli, A., Niccolucci, V., Lin, D., Hanscom, L., Wackernagel, M., ... & Marchettini, N. (2017). Stocks and flows of natural capital: Implications for Ecological Footprint. Ecological Indicators, 77, 123-128.
- Ozturk, I., Al-Mulali, U., & Saboori, B. (2016). Investigating the environmental Kuznets curve hypothesis: the role of tourism and ecological footprint. Environmental Science and Pollution Research, 23, 1916-1928.
- Pesaran, M. H., & Pesaran, B. (1997). Working with microfit 4.0: An introduction to econometrics. Oxford University Press.128
- Teixeira, A. A., & Queirós, A. S. (2016). Economic growth, human capital and structural change: A dynamic panel data analysis. Research policy, 45(8), 1636-1648.
- Uddin, G. A., Salahuddin, M., Alam, K., & Gow, J. (2017). Ecological footprint and real income: panel data evidence from the 27 highest emitting countries. Ecological Indicators, 77, 166-175.
- WDI (world Development Indicater).(2014).https://data bank  wirld bank. Org/source/world Development- Indicaters.
- Wilson, J., M.Anielski (2005), “Ecological Footprints of Canadian Municipalities and Regions, the Canadian Federation of Canadian Municipalities”, Anielski Management Inc, from: www.anielski.com 10, 16.
- Wackernagel, M., Monfreda, C., Erb, K. H., Haberl, H., & Schulz, N. B. (2004). Ecological footprint time series of Austria, the Philippines, and South Korea for 1961–1999: comparing the conventional approach to an ‘actual land area’approach. Land use policy, 21(3), 261-269.
- Wackernagel, M., & Rees, W. E. (1997). Perceptual and structural barriers to investing in natural capital: Economics from an ecological footprint perspective. Ecological economics, 20(1), 3-24.
- Zafar, M. W., Zaidi, S. A. H., Khan, N. R., Mirza, F. M., Hou, F., & Kirmani, S. A. A. (2019). The impact of natural resources, human capital, and foreign direct investment on the ecological footprint: the case of the United States. Resources Policy, 63, 101428.
- Zhang, L., Godil, D. I., Bibi, M., Khan, M. K., Sarwat, S., & Anser, M. K. (2021). Caring for the environment: How human capital, natural resources, and economic growth interact with environmental degradation in Pakistan? A dynamic ARDL approach. Science of The Total Environment, 774, 145553.
حکمرانی و توسعه
دوره 3، شماره 1
فروردین 1402
صفحه 99-120

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار